Monday, November 4, 2024

Ιχθυοκαλλιέργειες: Στην Ελλάδα οι πιο “χαλαροί” οικολογικοί κανόνες

 Καλησπέρα σας

Σας ενημερώνουμε για τη νέα Μελέτη της βρετανικής εταιρείας συμβούλων MEP (McAllister Elliot Partners) σύμφωνα με την οποία τα περιβαλλοντικά πρότυπα για τις ιχθυοκαλλιέργειες και την ανάπτυξή τους υστερούν στην Ελλάδα συγκριτικά με πολλές άλλες κορυφαίες χώρες παραγωγούς στην Ευρώπη!
Καλή σας ανάγνωση!
Φιλικά το ΔΣ
---------------------------------------------------------------------
Ιχθυοκαλλιέργειες: Στην Ελλάδα οι πιο “χαλαροί” οικολογικοί κανόνες
περιβαλλοντικά πρότυπα για τις ιχθυοκαλλιέργειες και την ανάπτυξή τους υστερούν στην Ελλάδα συγκριτικά με πολλές άλλες κορυφαίες χώρες παραγωγούς στην Ευρώπη, όπως η Νορβηγία, η Σκωτία αλλά και η Τουρκία, που έχουν θεσμοθετήσει πιο αυστηρούς κανόνες σχετικά με το πώς μπορούν να λειτουργούν οι εκμεταλλεύσεις, σε ποια απόσταση από τις ακτές, πού μπορούν να απορρίπτονται λύματα και σε ποιές ποσότητες.
Μάλιστα, η τουρκική κυβέρνηση φέρεται να εισήγαγε κανονισμούς στις αρχές της δεκαετίας του 2000, με εντολή όλες οι ιχθυοκαλλιέργειες να μετακινηθούν περαιτέρω στις υπεράκτιες περιοχές για τον μετριασμό της περιβαλλοντικής ζημίας. Μελέτη της βρετανικής εταιρείας συμβούλων MEP (McAllister Elliot Partners) αποκαλύπτει ότι η Ελλάδα υστερεί έναντι 11 ακόμη χωρών για τις οποίες συλλέχθηκαν στοιχεία, στις οποίες περιλαμβάνονται Νορβηγία, Ηνωμένο Βασίλειο (με έμφαση στη Σκωτία), Νησιά Φερόε, Ιρλανδία, Ιταλία, Ισπανία, Τουρκία, Κροατία, Μάλτα, Σουηδία και Κύπρος. Τα βασικά σημεία της έκθεσης περιλαμβάνουν:
 
Iχθυοκαλλιέργειες και απόσταση από την ακτή
Ενώ οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες απαιτούν ελάχιστες αποστάσεις 1-3 χιλιομέτρων για τις ιχθυοκαλλιέργειες, η Ελλάδα επιτρέπει την εγκατάσταση των μονάδων σε αποστάσεις ακόμα και 50 μέτρων από την ακτή, προκαλώντας άμεση περιβαλλοντική επιβάρυνση και συγκρούσεις με άλλες τοπικές δραστηριότητες. Σύμφωνα με τη μελέτη η ελάχιστη απόσταση από την ακτή για τις ιχθυοκαλλιέργειες στην Τουρκία και στην Κροατία είναι 500-2.000 μέτρα. Στις περισσότερες χώρες είναι 100-500 μέτρα αλλά στην Ελλάδα είναι κάτω από 100 μέτρα.
 
Επιτρεπόμενο βάθος για την ανάπτυξη εγκαταστάσεων
Σε αντίθεση με τις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, όπου το ελάχιστο επιτρεπόμενο βάθος κυμαίνεται στα 40 μέτρα και άνω, η Ελλάδα επιτρέπει τη λειτουργία ιχθυοκαλλιεργειών σε βάθη έως και 20 μέτρα, αυξάνοντας τον κίνδυνο συσσώρευσης τοξικών ουσιών στον βυθό. Αξίζει να σημειωθεί ότι αντίστοιχη εικόνα εμφανίζει και η Μάλτα ενώ στη Σουηδία τα αντίστοιχα βάθη προσδιορίζονται στα 30-40 μέτρα. Επίσης, αναφορικά με την ελάχιστη απόσταση μεταξύ ιχθυοκαλλιεργειών οι προδιαγραφές στις περισσότερες χώρες αναφέρουν μεγέθη πάνω από 2.000 μέτρα αλλά σε Ελλάδα και Κύπρο οι αποστάσεις μπορούν να είναι κάτω από 500 μέτρα, κάτι που σύμφωνα με τους μελετητές επηρεάζει τη βιωσιμότητα του περιβάλλοντος, τη βιοασφάλεια και την κατανομή των πόρων.
 
Μέγιστη επιτρεπόμενη βιομάζα
Η έρευνα έδειξε ότι η Ελλάδα όπως και η Ισπανία, η Ιταλία, η Μάλτα και η Κροατία δεν διαθέτουν αυστηρά πρότυπα μέγιστης επιτρεπόμενης βιομάζας, χρησιμοποιώντας μια απλοποιημένη φόρμουλα, ενώ άλλες χώρες όπως η Νορβηγία και οι Φερόες νήσοι χρησιμοποιούν προηγμένα μοντέλα για τον έλεγχο της παραγωγής και των περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Υπάρχουν ωστόσο και οι περιπτώσεις χωρών όπως η Σκοτία, η Ιρλανδία, η Κύπρος αλλά και η Τουρκία που ορίζουν τη βιομάζα με βάση τοπικές οικολογικές εκτιμήσεις.
 
Φέρουσα ικανότητα και μοντελοποίηση θρεπτικών στοιχείων
Αναφορικά με τη φέρουσα ικανότητα, δηλαδή το μέγιστο επίπεδο δραστηριότητας υδατοκαλλιέργειας που μπορεί να υποστηρίξει ένα περιβάλλον χωρίς να προκληθεί σημαντική βλάβη, η Κύπρος είναι στη χειρότερη θέση μεταξύ των χωρών που αξιολογήθηκαν στην έρευνα, καθώς δεν διαθέτει κάποια επίσημη μεθοδολογία. Η Ελλάδα χρησιμοποιεί βασικά στατιστικά μοντέλα όπως και η Μάλτα ενώ όλες οι άλλες χώρες της Ευρώπης χρησιμοποιούν προηγμένα δυναμικά μοντέλα με συνεχή ενσωμάτωση δεδομένων και σε κάποιες περιπτώσεις ειδικά μοντέλα με χρήση ιστορικών δεδομένων. Για την μοντελοποίηση παραγωγής θρεπτικών στοιχείων η Ελλάδα είναι σε δυσμενέστερη θέση, καθώς δεν διαθέτει σχετικό προϋπολογισμό. Μάλτα και Κύπρος διαθέτουν βασικό προϋπολογισμό, Τουρκία και Κροατία έχουν στατικά μοντέλα παραγωγής θρεπτικών στοιχείων ενώ όλες οι άλλες χώρες διαθέτουν δυναμικά μοντέλα με τοπικά περιβαλλοντικά δεδομένα.
 
Συμμετοχή των ενδιαφερόμενων φορέων
Επίσης, στην Ελλάδα διαπιστώνεται έλλειψη επαρκούς συμμετοχής των τοπικών κοινωνιών. Σε όλες τις χώρες έχει θεσπιστεί υποχρεωτική εμπλοκή αν και με περιορισμένη επιρροή. Ειδικά όπως σε Νορβηγία, Φερόες νήσους, Σκωτία και Ιρλανδία οι τοπικές κοινωνίες δεν συμμετέχουν μόνο στα θέματα που αφορούν την ανάπτυξη ιχθυοκαλλιεργειών αλλά οι απόψεις τους έχουν σημαντικό αντίκτυπο και στη λήψη αποφάσεων.
ιχθυοκαλλιεργειες
 
H Εύα Δουζίνα, Πρόεδρος του Ιδρύματος Rauch, το οποίο ανέθεσε και την ανάλυση συγκριτικής αξιολόγησης, σχολιάζει μεταξύ άλλων σχετικά με τα συμπεράσματα της μελέτης ότι εάν, μία μόνο περιοχή όπως ο Πόρος -απ’ όπου κατάγεται- θα παράγει σχεδόν 6.000 τόνους αποβλήτων ετησίως από τις επεκτεινόμενες ιχθυοκαλλιέργειες βάσει της ΠΟΑΥ, τότε σε εθνικό επίπεδο μπορούμε εύκολα να εκτιμήσουμε ότι τα απόβλητα θα ξεπεράσουν τους 300.000 τόνους ετησίως στις θάλασσές μας. 
 
Αυτό το επίπεδο ρύπανσης, σε συνδυασμό με αδύναμους κανονισμούς και την έλλειψη ανεξάρτητης εποπτείας, θέτει σοβαρούς κινδύνους και χωρίς ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις, η χώρα μας θα αντιμετωπίσει σοβαρή υποβάθμιση στα θαλάσσια οικοσυστήματα και τις παράκτιες περιοχές της, όπως υπογραμμίζει η έκθεση.